startpagina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
voeding | favorieten | perspectieven | ideeënbus | column | activiteiten | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
gelijkwaardige communicatie | thuiszorg | biodanza | impro | bijles | Grieks leren | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
In maart 2008 heb ik bij
Authenta een cursus Geweldloze Communicatie gevolgd. Ik noem deze vorm van
communicatie liever gelijkwaardige communicatie. Het woord gelijkwaardig omschrijft voor
mij op een duidelijke manier een elementair aspect van deze vorm van communiceren. Een
aanrader, die vijfdaagse basiscursus van Authenta. Door deze cursus is gelijkwaardige
communicatie bij mij gaan leven.
Het model van geweldloze communicatie is opgezet door Marshall Rosenberg (zie ook mijn favoriete video's). Authenta heeft het model van geweldloze communicatie samengevat op vijf kaartjes op visitekaart-formaat. Deze kaartjes zijn via hun site te bestellen. In hoofdlijnen kent het model vier stappen: 1. ik doe een waarneming; 2. de waarneming zorgt voor gevoel(ens) bij mij; 3. ik word mij bewust van één of meerdere (on)vervulde behoeften van mij; 4. ik doe een verzoek met als doel mijn onvervulde behoeften te vervullen. Bij stap 2 en 3 benoem je je gevoel en behoefte. Op deze pagina vind je een opsomming van mogelijke gevoelens en behoeften. Ik heb mijn eigen smaak verwerkt in de opsommingen. Op internet staan ook Engelstalige lijsten van gevoelens en behoeften. Tot slot vermeld ik enkele opmerkingen over stap 4, het uiten van verzoeken. Voorheen was ik geneigd te zeggen, dat ik een gevoel ervaarde vanwege het gedrag van de ander. Bij gelijkwaardige communicatie staat centraal, dat IK verantwoordelijk ben voor mijn gevoelens. De bron van mijn gevoelens ligt bij mijn (on)vervulde behoeften. Of toch niet...? Zie de volgende alinea. Inmiddels heb ik het model van Marshall Rosenberg uitgebreid met de ideeën van met name Eckhart Tolle. De aanvulling van Eckhart Tolle zit vooral in zijn uitspraak, dat een emotie (gevoel) een respons van het lichaam is op een gedachte of een overtuiging. Zie bijvoorbeeld het citaat uit het boek 'Een nieuwe aarde' op bladzijde 80. Iets soortgelijks noemt Paul Watzlawick in zijn boek 'Het kan anders' in hoofdstuk 8. Ook Bruce Lipton maakte me attent op de kracht van overtuigingen. In het gewijzigde model blijft mijn verantwoordlijkheid overeind, alleen ligt de de bron van mijn gevoelens nu veelal bij mijn gedachten en overtuigingen. Deze twee zijn waarschijnlijk de bron van veel (on)vervulde behoeften en dus ook de bron van veel gevoelens. In het dagelijkse leven merk ik nu ook de invloed van mijn gedachten en overtuigingen op mijn behoeften en gevoelens. |
Hoofdletter | Ik vind dat dit woord duidelijk een gevoel verwoordt. |
kleine letter | Ik vind dat dit woord niet duidelijk een gevoel verwoordt. |
Ik vind dit gevoelswoord te veel lijken op een quasi gevoel. | |
Onderstreept | Ik heb dit gevoelswoord toegevoegd aan de lijst van Authenta. |
ademloos | Angstig | Bang | Bedroefd | Bedrukt |
Behaaglijk | Beverig | bezield | ||
Blij | Boos | Bruisend | Chagrijnig | Dankbaar |
Dolblij | Doodsbang | Eenzaam | Energiek | erkentelijk |
Extatisch | futloos | |||
Gelukkig | Gelukzalig | |||
geprikkeld | geraakt | Geschokt | Gespannen | |
gevoelig | Glorieus | Jolig | Kalm | Koel |
Koud | Kwaad | Levendig | machteloos | melancholiek |
Miserabel | Moe | moedeloos | Nieuwsgierig | Nerveus |
onbehaaglijk | ongeduldig | ongelukkig | ongemakkelijk | onrustig |
Onstuimig | Onthutst | Ontroerd | ontspannen | Ontsteld |
Ontzet | onzeker | Opgelucht | Overstuur | Overweldigd |
Paniekerig | Perplex | Rustig | Slaperig | Smartelijk |
Somber | Sprankelend | Stil | Teder | Tevreden |
Treurig | Triest | trots | Uitgelaten | Uitgeput |
Verbaasd | Verbijsterd | Verbluft | Verdrietig | Verrukt |
Vurig | Vervuld | Verward | Verwonderd | Voldaan |
Vredig 1) | Vreugdevol 1) | Warm | Wanhopig | Weemoedig |
Zelfvoldaan | Zacht | Zachtmoedig | Zalig | Zenuwachtig |
1) | Eckhart Tolle noemt vrede en vreugde toestanden van zijn. Zie verder de citaten uit De kracht van het NU, met name op pagina 36. |
Soms sla ik het benoemen van mijn gevoel over. Ik zeg dan direct, welke behoefte ik wil vervullen. Het risico hierbij is, dat ik de ander overval met mijn verzoek. Door eerst te benoemen wat er in mij omgaat, vertel ik de ander waarom ik met mijn verzoek op de proppen kom. |
Lijst met behoeften |
De ene behoefte kan een strategie zijn om een andere behoefte te vervullen. Voorbeeld:
aanraking als strategie om je behoefte tot verbinding te vervullen. Uiteindelijk heb ik
er voor gekozen geen onderverdeling in behoeften te maken, want ik kwam niet tot een
bevredigende onderverdeling.
Ik heb bepaalde behoeften toegevoegd aan de lijst van Authenta. Meestal betreft het behoeften die een strategie zijn om andere behoeften te vervullen. Ik breng deze "subbehoeften" graag expliciet onder de aandacht. Zeker zoiets als oogcontact vind ik een onderbelichte strategie voor de vervulling van de behoefte aan verbinding. Na het lezen van het boek "Logica van het gevoel" van Arnold Cornelis heb ik de behoeften rechtvaardigheid en zelfsturing toegevoegd (zie ook het perspectief van de stabiliteitslagen). Aan deze behoeften koppelt Cornelis respectievelijk de gevoelens boos en verdrietig. Samen met het koppel veiligheid - angstig onderscheidt hij dus drie basisbehoeften en -gevoelens. |
Hoofdletter | Ik vind dat dit woord duidelijk een behoefte verwoordt. |
Onderstreept | Ik heb deze omschrijving van een behoefte toegevoegd aan de lijst van Authenta. |
Aanraking | Acceptatie | Authenticiteit | Autonomie | Bescherming |
Beschouwing | Beschutting | Betekenis | Bewegen | Bijdragen |
Creativiteit | Delen | Dromen | Eenheid | Erkenning |
Geruststelling | Geur | Harmonie | Heelheid | Helderheid |
Humor | Inspiratie | Integriteit | Kleur | Koelte |
Leren/groeien | Licht | Lucht | Mededogen | Muziek |
Nabijheid | Ondersteuning | Oogcontact | Ordening | Plezier |
Rechtvaardigheid | Respect | Ruimte | Rust | Schoonheid |
Sexualiteit | Smaak | Spelen | Stevigheid | Tederheid |
Veiligheid | Verbinding | Vertrouwen | Vervulling | Vieren van verlies (rouwen) |
Vieren van het leven | Voedsel | Vrede (innerlijk) | Warmte | Water |
Zekerheid | Zelfexpressie | Zelfsturing | Zorg | |
Een verzoek uiten |
Een verzoek volgens het model van geweldloze communicatie omvat diverse onderdelen, zoals
je gevoelens en behoeften benoemen. Meestal beperk ik mij tot wat ik van de ander verlang.
Als mijn relatie met de ander goed is, merk ik dat een uitgekleed verzoek afdoende is.
Enkele punten houd ik in mijn achterhoofd bij het uiten van een verzoek: |
- | Als ik niet vraag wat ik wil, krijg ik wat over blijft en dat is vaak niet wat ik wil. |
- | Een verzoek verschilt van een eis. Bij een verzoek is het antwoord nee ook mogelijk. Bij een nee vertel/hoor ik graag, welke behoeften op dat moment niet samen gaan. |
- | Een verzoek uiten is lastig bij instituten die maatschappelijke verandering tot stand willen brengen. Voorbeeld: heeft de crimineel het gevraagde gedrag slechts tijdelijk aangeleerd, of heeft hij zijn leven echt gebeterd? Een boek van Paul Watzlawick (zie samenvatting, hoofdstuk 6) heeft mij attent gemaakt op dergelijke paradoxale verzoeken. |